KUR-TURİZM ETKİLERİ

KUR-TURİZM ETKİLERİ

Bu günkü yazımızda dilerseniz kur değişiminin Turizm üzerindeki etkileri üzerine konuşalım.

Öncelik-le1928 yılında TCMB kuruluş çalışmaları sırasında, dönemin Hollanda Merkez Bankası Başkanı Vissering tarfından hazırlanan ve İsmet İnönü Hükümeti’ne sunulan rapordan bir alıntı yapalım:

“Döviz kurlarının bizatihi bir olay değil, ülkenin ekonomik durumunun bir fotoğrafı ya da doğru bir benzetme ile termometresi olduğunun fark edilmesi önemlidir. Kısa dönemde yapay önlemler ile döviz kurları üzerinde bir ölçüde etki yapmayı başarmanın mümkün olduğu şüphe götürmez. Gerçekten döviz alışı ve satışı şeklinde, piyasaya müdahalelerle aşırı düşüş ve yükselişlere engel olunabilir. Ancak, döviz kurlarıyla oynayarak, ülkenin ekonomik durumu değiştirilemez. Bu bir odanın ısısının aynı odadaki bir termometrenin üstüne sıcak havlu ya da bir buz parçası koyarak değiştirlebileceğini düşünmeye benzer.”

1928 yılından bu yana Merkez Bankası kuruluşunda temel taşı olan raporda belirtilen bu prensiplere pek uyduğumuz söylenemez. Ancak bu alıntı içerisinden bir başka sonuç beni çok etkiledi: ”Döviz kurları ülkenin ekononik durumunun bir termometresidir” Bu günlerde kurun baskı altında olduğu ve ısınmaya başladığı yolunda iddialar bulunmakta ve hatta bazı bakanların “kriz yakın demedik”    şeklinde beyanları bulunmaktadır.

Ben en çok şundan rahatsızlık duyuyorum. Acaba odanın ısısı çok arttı da termometre doğru göstermi-yor mu? Belkide birileri termometrenin üzerine bir buz parçası koymuşlardır. Böylece bir gün termometre doğru ölçmeye başlayınca ya da buz oradan uzaklaştırılınca ısı birden yükselecek. Kur tırmanacak.

Tırmanma Turizm için bir ekstrem spor olarak algılanabilir. Ancak bu tırmanma tüm turizmcilerin dövizlerini bozdukları eylül-ekim sonbandından sonraya tekabül edince zaten sıkıntılı geçen sezonun yükü daha da artacaktır.

Şu anda genel olarak kredi faizleri yüksek seyrederken ilk işletme kredileri kullanan turizmciler bunları düşük kurlarla dövizlerini satarak karşılamak zorunda kalacaklar ve sonradan da yine kış aylarında borçlanmak zorunda kalacaklar. Tüm bu sıkıntıların sonunda da birileri çıkarak Turizm ekonomisini buğday hasatına benzetecek: ”Havalar iyi giderse, yağmur bol olursa vs.buğday rekoltesi yüksek olur.”

Ülke ekonomi kurmaylığına soyunanlar sektörel bazda konuya yaklaşmayı ve önem sıralamasına göre

Lokomotif sektörler belirlemeyi öğrenmeliler. Turizm sektörü her sene bu kur-faiz baskısı altında ezilmekte ve bu konuda hiç bir önlem alınmamaktadır. Birde ihracatın-ithalatı karşılama oranı hesaplanırken Turizm girdileri dikkate alınmamakta, turizm işverenlerine teşvik vb.uygulamalardan hep uzak durulmaktadır.

Haftaya Turizm girdileri ve bunun ülke ekonomisine sağladığı katmadeğeri tartışalım.