Nöbetçi Eczaneler
Türk savunma sanayisinin güçlü temsilcilerinden TUSAŞ, büyük bir atılım için kolları sıvadı. Türkiye’nin bu önemli kuruluşu, yeni pazarlara giriş yaptığını duyururken, 5 farklı ülkede üs kurma planlarının da hızla ilerlediğini açıkladı.
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ) Genel Müdürü Mehmet Demiroğlu, yeni pazarlara açıldıklarını dile getirerek, Afrika pazarında büyüdüklerini söyledi. Demiroğlu, Cezayir, Suudi Arabistan, Nijerya ve Brezilya’da ofis açma çalışmalarının başladığını duyurdu.
“Yeni pazarlara açılıyoruz”
Demiroğlu, TUSAŞ’ın Kahramankazan Tesisleri’nde basın mensuplarıyla bir araya gelerek şirketin geldiği noktayı ve gelecek 10 yıllık projeksiyonunu anlattı. TUSAŞ üretim hatlarındaki projelere ilişkin detaylı bilginin verildiği programda KAAN, AKSUNGUR, ANKA, HÜRJET, HÜRKUŞ, GÖKBEY Helikopteri, ATAK Helikopteri, Rüzgar Tüneli, USET (Uzay Araştırmaları-Uydu Sistemleri) üretim tezgahları gezilerek projeler hakkında mühendisler tarafından bilgilendirmede bulunuldu.
TUSAŞ Genel Müdürü Demiroğlu, yaptığı sunumda, 83 ANKA insansız hava aracı ile 92 ATAK helikopterinin kullanıcılarda hizmet verdiğini söyledi. Yeni pazarlara açıldıklarını dile getiren Demiroğlu, “Afrika pazarında büyüyoruz. Cezayir, Suudi Arabistan, Nijerya ve Brezilya’da ofislerimizi açma çalışmalarımız başladı.” dedi. Demiroğlu, 2024’te cirolarının 3 milyar dolara yaklaştığını, bu yıl da 4,3 milyar dolarlık ciro hedeflediklerini ifade etti.
HÜRKUŞ eğitim uçağı için 55 siparişlerinin olduğu bilgisini veren Demiroğlu “Siparişlerden 10 tanesini bu sene vereceğiz. HÜRKUŞ’tan 15 tane yaptık. Bunların 5 tanesi şu anda kullanımda, 7 tanesini de bu sene içinde isteyen ülkelere vermeyi planlıyoruz.” diye konuştu.
HÜRJET için 16 sipariş
Hava Kuvvetleri Komutanlığından HÜRJET için 16 uçak siparişi aldıklarını belirten Demiroğlu, geçen hafta Airbus öncülüğündeki İspanyol firmalarla yaptıkları anlaşmanın önemine dikkati çekti. Demiroğlu, HÜRJET’in İspanya tarafından kendi eğitim uçak ihtiyacını karşılamak üzere seçildiğine dikkati çekerek, şu değerlendirmede bulundu:
“Savunma Sanayii Başkanlığımızın (SSB) koordinesinde projeleri hayata geçiriyoruz, Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) ihtiyaçlarını belirliyor, SSB öncülüğünde de projeleri ilerletiyoruz. HÜRJET konusunda da yerli olarak neler yapılacak, hangi firmalar, neyi, hangi sistemi yapacaklarının çalışmasına devam ediyoruz. İnşallah bu sene içinde de hem İspanya ile hem de kendi hava kuvvetlerimizle yaklaşık 100’ün üzerinde toplam sayıya ulaşan sözleşmeyi imzalamayı hedefliyoruz. İspanya kapısının bize NATO’nun kapısını açmasını ümit ediyoruz. ‘Bunu NATO’nun eğitim uçağı yapalım’ diye elimizden geleni yapmaya çalışıyoruz.”
HÜRJET siparişlerinin çoğalmasıyla ülkelerin de ciddiyetlerinin artacağını vurgulayan Demiroğlu, “Türk Hava Kuvvetlerine ilk teslimatımız 2027’nin başında olacak. İspanya için de şu anda 2028 hedefleniyor.” ifadelerini kullandı.
“2026’nın başında ikinci prototipimiz havalanacak”
Demiroğlu, milli muharip jet KAAN ile ilgili projede iki uçağın üretiminin devam ettiğini belirterek, şu bilgiyi verdi:
“2025 sonu, 2026’nın başında ikinci prototipimiz, ondan birkaç ay sonra da üçüncü prototipimiz inşallah havalara çıkmış olacak. Dolayısıyla 2025’in içinde en az iki KAAN’ı, planımızda üç KAAN’ı beraber uçurma var. Daha sonra bu testlerin sonunda bir üç tane daha yapacağız ve 2028’in sonu, 2029’un başı itibarıyla da söz verdiğimiz üzere KAAN’ımızı bloklar halinde Türk Hava Kuvvetlerine teslim etmeyi planlıyoruz.”
“40 bin fite çıkması başka bir başarı”
İnsansız hava aracı AKSUNGUR’un ANKA ile hemen hemen aynı platforma ama daha büyük yük taşıma kapasitesine sahip olduğunu ve 52 saat hava kalabildiğini anlatan Demiroğlu, şöyle konuştu:
“Yaklaşık 3 bin kilometre gidip gelebiliyor. Bu, çok ciddi stratejik bir ürün, çok rağbet görüyor. Buradaki sayımız şu anda 17 ama artacak. Güzel bir haber de TEI’mizin ürettiği yerli motorumuz PD170 ile beraber 40 bin fite çıktık. Dizel bir motorun 40 bin fite çıkması, çok önemli bir başarı. Böyle bir platformun dizel bir motorla 40 bin fite çıkması başka bir başarı.”
“ANKA-3 önümüzdeki sene seri üretim safhasına geçecek”
ANKA-3 İHA prototipleriyle birçok ilki başardıklarını vurgulayan Demiroğlu, “Kapalı ve iç haznede silah ve mühimmat yuvasından atış yaptık. Bu, Türkiye’de ilk defa yapılan bir şey. Şu anda iki prototiple devam eden çalışmalarımız inşallah önümüzdeki sene seri üretim safhasına geçecek. Hem Hava Kuvvetlerimiz hem diğer kuvvetlerimiz bu uçağı bekliyorlar. İnşallah önümüzdeki İcra Komitesinden de güzel haberlerini bekliyor olacağız.” dedi.
“2027 itibarıyla envarterde göreceğiz”
Demiroğlu, ANKA-3’ün envantere girişine ilişkin de şunları söyledi:
“Şu an netleşmiş bir takvim yok ama 2026’nın sonu ya da 2027’nin başında ilk teslimatı hedefliyoruz. İlk teslimat dediğimiz birinci teslimat oluyor ama arkasından 5 mi, 10 mu teslim edeceğiz, o tamamen kullanıcıyla yapacağımız anlaşmaya bağlı ama 2027 itibarıyla artık bu uçakları envanterde görebileceğiz diyebilirim.”
Demiroğlu, “Gökyüzüne baktığınızda gördüğünüz her uçakta bir TUSAŞ imzası var. TUSAŞ olarak Boeing, Airbus, Spirit Aerosystems gibi dünyanın en büyük hava aracı üreticileriyle çalışmalar gerçekleştiriliyor, 400’ü aşkın yüksek teknoloji kapasiteli üretim tezgahlarında parça üretmekteyiz.” ifadelerini kullandı.
2034’te 12 milyar dolarlık ciro hedefi
Demiroğlu, 2034’e kadar şirketin projelerine yönelik detayları paylaşarak, şunları kaydetti:
“Bizim önümüzde 2034’e kadar ne var diye baktığımızda, yaklaşık 500 KAAN, HÜRJET ve HÜRKUŞ üretimi var. 350’nin üzerinde GÖKBEY, ATAK, ATAK-2 ve benzeri platformların üretimleri görünüyor. 600’e yakın ANKA-3, ATAK, ANKA-1, Aksungur ve benzeri platformları görüyoruz. 20’ye yakın irili ufaklı uydu hesap ediyoruz. Bu, bugüne kadar yaptığımızın çok ötesinde bir seri üretim demek. Ayrıca, 2034’te 12 milyar dolarlık ciro hedefliyoruz.”
“GÖKBEY helikopter motorunu iki sene içinde kullanmaya başlayacağız”
Demiroğlu, açıklamaların ardından gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Türkiye’nin yaptığı uydulara Kazakistan ve Malezya gibi ülkelerden talep geldiğini belirten Demiroğlu, sözleşme aşamasına yaklaşılan 3-4 ülkenin olduğunu, değişik modeller üzerinde çalıştıklarını bildirdi.
Demiroğlu’na yerli motorlarla ilgili gelişmelerin sorulması üzerine, “GÖKBEY helikopter motoru epey ilerledi. Onu bir iki sene içinde kullanmaya başlayacağız. KAAN’ın motoru devam ediyor. Arkasından da 3 bin beygirlik bunların motoru gelecek. Belli bir süre Ukrayna’dan alacağız. Ondan sonra kendimize üreteceğiz çünkü toplam 600 motordan bahsediyoruz. Biz 100’ünü Ukrayna’dan alırsak 500’ü hala bize ihtiyaç.” cevabını verdi.
KAAN’a yönelik ilginin sorulması üzerine Demiroğlu, “Dünya genelinde KAAN için ilgi büyük hatta bazı ülkelerin ilgisi çok artmış durumda.” dedi.
“Bu bir bayrak yarışı”
Demiroğlu, savunma sanayisinde gelinen noktayla ilgili soruya, “Bugün itibarıyla geldiğimiz nokta, gerçekten dünya üzerindeki birçok ülkeye ilham kaynağı, örnek oluyor ama bu yolun sonu yok çünkü bu, bir bayrak yarışı.” yanıtını verdi.
Sistemlerin çoğu geçmişte yurt dışından alındığı için yurt içinde kabiliyet kazanımının her zaman tercih edildiğini vurgulayan Demiroğlu, ürünlerin sonuna kadar arkasında olmak istediklerini ve olacaklarını söyledi. Ürünü istenildiği anda kullanılmak üzere vermek istediklerini, karşı tarafın başka hiçbir şeyle uğraşmasını istemediklerini dile getiren Demiroğlu, “Her şeyle biz uğraşalım. Bunu da maliyet etkin ve hızlı bir şekilde yapacak model oluşturalım. TUSAŞ’ın servis, lojistik ve yedek parça kısmını büyütme hedefimiz var. En hızlı şekilde büyüteceğimiz yer orası. Belki 5 sene sonra en büyük ciroyu yapacağımız yer de orası.” diye konuştu.
Demiroğlu, Genelkurmay Başkanlığı ve kuvvetler tarafından 10 yıllık Tedarik Programı’nın (OYTEP) yapıldığını, bu programda veya kendi bünyelerinde ekipman tedarikleri, ihtiyaçların karşılandığını, daha sonra SSB aracılığıyla kendileriyle paylaşıldığını anlattı.
“Bizim olmazsa olmazlarımız var”
Yaptırımların kaldırılmasının savunma sanayisine etkileri ve motor tedarikine ilişkin soru üzerine Demiroğlu, “Bizim olmazsa olmazlarımız var. KAAN’ı yapmak zorundayız. KAAN’ın motorunu da yapmak zorundayız. Aynı şey HÜRJET için de geçerli. Projede sistemi alamadığınızda bunu yapmak zorundasınız.” yanıtını verdi.
HÜRJET’in motoruna ilişkin gelişmelere değinen Demiroğlu, “HÜRJET’in motorunda da bugün yarın güzel bir haber gelir diye bekliyoruz.” ifadesini kullandı.
“Son 10 yılda şirkete 10 binden fazla personel katıldı”
TUSAŞ’ın 16 bine yakın kişiye istihdam olanağı sağladığına dikkati çeken Demiroğlu, son 10 yılda şirkete 10 binden fazla personelin katıldığını söyledi.
Demiroğlu, şunları kaydetti:
“TUSAŞ, milli ve küresel bir şirket. Amerika, Asya, Avrupa ve Afrika’da ofisleri bulunmaktadır. Amerika’da iki şube, Avrupa’da Almanya, Fransa, İspanya’da, Asya’da Azerbaycan, Kazakistan, Pakistan, Malezya ve son olarak Endonezya’da TUSAŞ ofisleri bulunmaktadır. Sayın Cumhurbaşkanı’mız Recep Tayyip Erdoğan’ın yerli ve milli savunma sanayisi vizyonu doğrultusunda misyon edinilen yerlileştirme faaliyetlerinden 125’i hayata geçirilmiş, 330’u aşkın yerlileştirme projesi ise devam etmektedir. Bu millileştirme projeleri ile yılda 1 milyar dolar ülkemizde kalacaktır.”